فهرست
مندرجات
مقدمه 1
فصل اول ( كليات )
سيستماتيك نخود 3
معرفي جنس Cicer 3
منشاء و تاريخچه نخود 4
طبقه بندي غير اختصاصي جنس Cicer 7
طبقه بندي بر حسب عادت رشدي 8
طبقه بندي بر حسب اندازه بذر 9
وضعيت نخود و اهميت جهاني آن 10
فصل دوم ( زراعت نخود )
شرايط محيطي كشت نخود 14
كاشت نخود 15
عمليات كاشت در زراعت نخود 17
برداشت نخود 17
فصل سوم ( سيتولوژي نخود )
تعداد كروموزومها 19
مرفولوژي هسته 20
پلي پلوئيدي 21
كشت بافت گياهي 22
فصل چهارم ( اصلاح نخود )
اهداف اصلاحي نخود 25
تاريخچه اصلاح نخود 26
برنامه هاي منطقه اي و بين المللي 27
آزاد سازي ارقام در دنيا 29
تكنيك هاي اصلاحي 30
وارد كردن مواد گياهي خارجي 31
گزينش بدون دو رگ گيري 33
گزينش بعد از دو رگ گيري 34
معرفي و گزينش گياه 35
هيبريداسيون 38
اصلاح با استفاده از موتاسيون 42
مخلوط ارقام 43
مقايسه روشهاي مختلف اصلاحي 44
سازگاري و ثبات ارقام 46
اصلاح براي كيفيت و بازار پسندي 48
تيپ پا بلند 53
خصوصيات دو غلافي و غلاف چند بذري 55
كاهش حساسيت به فتو پريود 56
نر عقيمي 57
تلاقي هاي بين گونه اي 58
اينتروگرسيون دسي – كابلي 59
ارقام حساس به كود 61
ارقام حساس به آبياري 62
ارزيابي لاينها و آزاد سازي ارقام 63
نقش مركز تحقيقات بين المللي گياهان زراعي 69
نتيجه گيري 74
منابع و مآخذ 77
نخود به خانواده بقولات تعلق دارد . بذور رسيده و خشك نخود داراي ارزش
غذايي زياد مي باشد و يكي از مهمترين منابع غذايي سرشار از پروتئين
( 18 تا 23 درصد ) مي باشد و نيز از قابليت نگهداري و انبار داري خوبي
برخوردار است .
علاوه بر اهميت نخود به عنوان يك منبع غذايي مهم براي تغذيه انسان و دام،
اين گياه مي تواند در حاصلخيزي خاك ، بويژه در مناطق خشك موثر باشد . با
توجه به اينكه اين گياه نسبت به ساير حبوبات سازگاري بيشتري با شرايط
اقليمي كشور دارد و مي تواند بخشي از نيازهاي پروتئيني كشور را تأمين كند،
بايد بيشتر مورد توجه كشاورزان و مسئولان كشور قرار گيرد .
ازدياد جمعيت و نياز روز افزون بشر به مواد غذايي از يك طرف و محدوديت
منابع توليد از طرف ديگر انديشه محققان و دولتمردان را در اين راستا سوق
داده كه تنها راه دستيابي به خود كفايي كشاورزي ،به دليل محدود بودن منابع
آب و خاك هر كشور افزايش عملكرد در واحد سطح مي باشد و اين ميسر نمي گردد
مگر با توليد ارقام پر محصول كه با بهره گيري از علم ژنتيك مي توان به اين
مهم دست يافت .
آگاهي و اطلاع از نحوه عمل ژن در كنترل صفات، كمي و كيفي بودن صفات تعداد
ژن كنترل كننده ، نقشه كروموزومي و ساير اطلاعات ژنتيكي مي تواند ما را در
اهداف دورگ گيري ياري نمايد . لازم به ذكر است كه در چند سال اخير دورگ
گيري بر روي گياه نخود تيپ كاملي با موفقيت در بخش تحقيقات حبوبات كرج و
چند شهرستان از جمله گرگان آغاز گرديده است .
از ديدگاه اصلاح نبات برخي از دلايل كاهش عملكرد و پتانسيل عملكرد پايين در
ارقام كنوني نخود عبارتند از : حساسيت ارقام به بيماريها ، خسارات آفات و
عدم واكنش ارقام كنوني به مديريت فشرده مثلاً استفاده از كود ، آبياري: از
اين رو عمده تلاش متخصصين اصلاح نباتات معطوف به كشف راههاي چگونگي افزايش
پتانسيل ژنتيكي در عملكرد نخود مي باشد .
مطالعات نشان داده است كه يكي از راههاي افزايش عملكرد نخود ، افزايش
بيوماس و بهبود شاخص سطح برداشت مي باشد . با انجام عملياتي مانند تلاقي
هاي بين گونه اي ، تلاقي بين دسي – كابلي، ايجاد تيپهاي پا بلند و ارقام
حساس به كود و آبياري مي توان بيوماس گياه و در نتيجه شاخص برداشت آن را
افزايش داد .
فصل اول ( كليات )
سيستماتيك نخود :
نخود زراعي با نام علمي
Cicer
aritinum
مي باشد كه به خانواده بقولات
(
Fabaceae
) تعلق دارد و رده بندي گياهي آن به صورت زير است :
شاخه
Megnolio Phyta
رده
Megnolio
Psida
زير
رده
Rosidae
رسته
Fabales
تيره
Fabaceae
زير تيره
Faboideae
جنس
Cicer
گونه
C.arietinum
معرفي جنس
Cicer
( توصيف كلي همراه با تأكيد ويژه بر روي گونه
C.arietinum
) .
جنس
Cicer
شامل گونه هاي يكساله مانند
C.arietinum
و گونه هاي دائمي است . گياهان اين جنس گاهي به صورت درختچه اي بوده ولي
هرگز به اندازه يك درختچه يا بوته حقيقي رشد نمي كنند . اين گياهان داراي
كرك بوده و كركهاي آنها ممكن است غده دار يا بدون غده باشند ،ساقه ها
منشعب ، راست يا خميده ، بر روي زمين خوابيده يا ايستاده ، كم و بيش شيار
دار مي باشند . برگها جفت پري
و تك شانه اي
داراي پيچك و يا بدون پيچكند .
كاسه گل در قاعده منظم و در قسمت پشتي محدب است . جام گل
....................................
|