فهرست مندرجات
صفحه
مقدمه................................................................................................... 1
بخش اول؛ اعتقادات
فصل اول؛ توحيد...................................................................................... 3
1-1-1. الوهيّت............................................................................................. 3
1-1-2. خالقيت............................................................................................. 7
1-1-5. ربوبيّت.............................................................................................. 10
1-1-4. عبادت.............................................................................................. 14
1-1-5. اميد و نااميدي.................................................................................... 18
1-1-6. دعا.................................................................................................. 21
فصل دوم؛ نبوت....................................................................................... 26
1-2-1. نبوت............................................................................................ 26
فصل سوم؛ امامت.................................................................................... 29
1-3-1. امامت.......................................................................................... 29
فصل چهارم؛ جزاي رب العالمين.................................................................. 36
1-4- 1. جزاي رب العالمين (معاد)................................................................ 36
1-4-2. شفاعت....................................................................................... 41
بخش دوم؛ اخلاق
مقدمه؛ محاسبه و مراقبه نفس................................................................... 43
فصل اول؛ حسنات.................................................................................... 46
2-1-1. ذكر ............................................................................................ 51
2-1-2. شكر........................................................................................... 53
2-1-3. تقوي........................................................................................... 56
2-1-4. پارسائي...................................................................................... 59
2-1-5. يقين............................................................................................ 60
2-1-6. زهد............................................................................................. 62
2-1-7. صبر............................................................................................. 64
2-1-8. رضا و تسليم................................................................................. 66
2-1-9. توكل........................................................................................... 68
2-1-10. حسن ظن به خداوند متعال............................................................ 70
2-1-11. فقر و غني.................................................................................. 72
2-1-12. قناعت و كفاف در زرق................................................................... 74
2-1-13. حسن سلوك و خوش رفتاري با مردم................................................ 76
2-1-14. عفو و اغماض.............................................................................. 83
فصل دوم؛ سيئات.................................................................................... 86
2-2-1. دنيا............................................................................................. 86
2-2-2. پرهيز از محرمات............................................................................ 90
2-2-3. طمع............................................................................................ 94
2-2-4. غفلت.......................................................................................... 96
2-2-5. نيت............................................................................................. 98
2-2-6. ريا............................................................................................... 100
2-2-7. بخل............................................................................................ 102
2-2-8. حسد.......................................................................................... 103
2-2-9. خشم و غضب............................................................................... 105
2-2-10. توبه........................................................................................... 107
بخش سوم؛ احكام
3-1. نماز................................................................................................ 110
3-2. روزه............................................................................................... 113
3-3. زكات.............................................................................................. 115
3-4. دين (قرض)...................................................................................... 119
3-5. حج................................................................................................ 120
3-6. جهاد.............................................................................................. 123
3-7. امر به معروف و نهي از منكر................................................................ 125
3-8. رعايت حدود الهي.................................................................................. 126
نتيجه.................................................................................................... 128
فهرست منابع و مآخذ .............................................................................. 129
كتابنامه ................................................................................................ 130
چكيده؛
خداوند منان هدف از خلقت انسان را عبادت خويش بيان مي دارد و آن را رحمت معرفي نموده و طريقي در بر گزيدن بهترين ها، كه اين مهم جز با معرفت خداوند و جز از طريق برگزيدگان حق و معرفت آنان به دست نيايد. لذا در سير تحقق اين مهم، تحقيق پاياني حاضر انجام گرديده كه بيان سيره هدايتي امام سجاد در دوران امامت حضرت و نحوه نشر معارف اسلام بدست اوست كه بصورتي ويژه در قالب مناجات و نيايش و عبادات ارائه گرديده و بر سه محور استوار است.
محور اول؛ اعتقادات است كه در باب حضرت حق، شناخت خداوند و توصيف اوست و در دنباله بحث خالقيت خداوند بيان ميشود و چون الله خالق است، چگونگي زيست او را مقدّر ميكند لذا در ادامه مبحث، ربوبيّت مطرح مي گردد و در نتيجه پرستش و عبادت هم خاص ذات اوست و بايد به خداوند اميد داشته باشيم و از رحمت خداوند نااميد نباشيم. خداي متعال، پيامبران را براي انجام رسالت خود برگزيد و بدنبال نبوت امامت كه در اسلام امري ضروري بوده و حيات جامعه اسلامي بدون آن غير ممكن است مطرح ميشود مبحث بعدي مرگ و بازگشت انسان به سوي خدا يعني معاد است كه مطرح ميشود و اينكه درسير جزاي رب العالمين در قيامت، مساله شفاعت از جمله مسائل مهم در حسابرسي اعمال بندگان است.
محور دوم؛ اخلاق است؛ انسان بايد نسبت به نفس خودش محاسبه و مراقبه داشته باشد و حسنات را انجام و از سيئات دوري نمايد. ذكر خداوند بر دهان بشر جاري باشد و شكر نعمتهاي او را داشته باشد و اينكه تقوي و پارسائي در دنيا و يقين در عقيدت داشته و زهد بر اساس تقوي و صبر در برابر مصائب و رضا و تسليم در برابر پروردگار و توكل به خداوند دركارها را پيشه خود سازد و حسن ظن به خداوند متعال داشته و اظهار فقرو حاجت پيش ديگران نكند در زندگي قناعت به آنچه خدا قسمت او كرده و كفاف در رزق داشته و در رفتار با مردم حسن سلوك داشته باشد و نيز در برابر مردمي كه به او بد كرده اند عفو و اغماض داشته و دنيا را بازار آخرت بداند و از محرمات بپرهيزد و باز اينكه طمع نسبت به مال مردم نداشته و از ياد خداوند غفلت نداشته باشد در كارها نيت را خالص نموده و از ريا و بخل و حسد و خشم و غضب دوري كند و اگر اين رذايل از ا وسر زد، با توبه بدرگاه پروردگار خويش لباس مذلت و خواري را از خود دور سازد.
محور سوم، احكام است، انسان با نماز، در مقابل خداي گرانقدر مي ايستد و با روزه پوششي بر اعضاي خود مي زند و با دادن زكات مالش را خالص و آراسته مي كند و با رفتن به حج مورد مغفرت خدا قرار ميگيرد و با جهاد در راه خدا بهشت را بر خود واجب مي كند و با امر به معروف و نهي از منكر، سنتهاي سنيّه را زنده مي دارد و از بدعتهاي ناصواب دوري مي گزيند و از خداوند جهت اداء قرض و دين كمك مي خواهد و از حدود و قوانين حاكم بر جامعه تعدي نمي كند.
|