فهرست
ماه همسايه ما در كيهان
1.ماه از زمين چقدر فاصله دارد؟
2.چرا فاصله ماه و زمين تغيير ميكند؟
3.چرا خورشيد و ماه، طلوع و غروب ميكنند؟
4.اندازه ماه چقدر است؟
5.چرا ما از روي زمين فقط نيمي از ماه را مي بينيم؟
6.هلال و بدر چگونه ايجاد ميشود؟
7.ماه طي چه مدت يك دوركامل به دور زمين مي گردد؟
8.رابطه ماه با «جشن عيد پاك» چيست؟
9.آيا ماه نيز شب و روز دارد؟
10.چرا جزر و مد اتفاق مي افتد؟
11.چرا ماه به روي زمين سقوط نمي كند؟
12.مه گرفت يا خسوف چيست؟
13.خورگرفت يا كسوف چيست؟
ماه، همسايه ما دركيهان
1.ماه از زمين چقدر فاصله دارد؟
ماه دريك فاصله متوسط 384.400 كيلومتري به دور زمين مي چرخد. به عنوان مثال، يك فرد پياده مي تواند اين مسافت را در 11 سال، يك ترن مترو در 5 ماه و يك جمبوجت در20 روز طي كند. يك فضاپيما اين مسافت را درچند روز و يك علامت نوري يا راداري آن را فقط درمدت 3/1 ثانيه مي پيمايد. به همين خاطر گفته ميشود كه ماه از زمين 3/1 ثانيه نوري فاصله دارد. اين فاصله اگر چه براي ما انسانهاي يك مسافت بسيار طولاني است، اما درمقايسه با ابعاد كيهان فاصله بسيار كمي محسوب ميشود. سياره زحل يا كيوان (از سياره هاي منظومه شمسي كه بعد از مشتري بزرگترين سياره است و هشت قمر دارد) يك ساعت نوري و نزديكترين خورشيدٍ همسايه سال نوري با ما فاصله دارد. سريعترين فضاپيماهاي ما براي رسيدن به آنجا دهها هزار سال در راه خواهند بود.
2.چرا فاصله ماه و زمين تغيير مي كند؟
اگر مدار ماه به دور زمين يك دايره دقيق بود، فاصله ماه تا زمين همواره ثابت ميماند؛ ولي مدار ماه به صورت يك بيضي است. دراين مدار، فاصله زمين- ماه به طور دائم در تغيير است. ماه درقسمتي از مدار كه نزديك به زمين است، فقط 356.500كيلومتر، و در قسمتي از مدار كه دور از زمين است، 406.700 كيلومتر از ما فاصله دارد. به همين خاطر بزرگي ماه درطول زمان متفاوت به نظر مي رسد. زمين و ماه با همديگر به عنوان «سياره هاي دوگانه» ساليانه يك بار به دور خورشيد ميچرخند. اگر فضانوردي بتواند از فضا زيادي منظومه شمسي ما را نگاه كند، مدار ماه به دور خورشيد درنظر او به صورت يك دايرة دندانه دار جلوه خواهد كرد.
3.چرا خورشيد و ماه طلوع و غروب مي كنند؟
زمين ما، مثل يك چرخ فلك بزرگ هر 24 ساعت يك بار به دور خود مي چرخد. ما انسانها روي سطح كره زمين زندگي مي كنيم و به همراه زمين مي چرخيم. هنگامي كه سرزمين ما مستقيم درطرف خورشيد قرار دارد، اين پديده را «روز» مي ناميم. وقتي كه سرزمين ما چرخيده و از شعاع تابش خورشيد خارج ميشود، آن را «شب» نام مي گذاريم. زماني كه شب در حال پايان است، در واقع درحال گردش در جهت خورشيد هستيم تا آنكه در افق ظاهر ميشود. دراين زمان مي گوييم كه خورشيد سربرآورده يا به عبارت ديگر طلوع كرده است. درمورد ماه هم مسئله به همين شكل است. ماه خودش به هيچ وجه درشرق طلوع و يا درغرب غروب نمي كند، بلكه زميني كه ما روي آن زندگي مي كنيم، از غرب به شرق به دور خود مي چرخد. به اين خاطر ما اينطور استنباط مي كنيم كه ماه درجهت مخالف به دور ما مي چرخد؛ در افقِ شرق طلوع ميكند، از شرق به غرب در آسمان سير ميكند و بالاخره درغرب غروب ميكند. به هر حال به خاطر وضعيت خاصِ مدار ماه، طول و غروب آن دقيقاً درنقاط شرق يا غرب اتفاق نمي افتد.
|