پروژه و پایان نامه
چکیده:
موفقيت نرم¬افزار به فاکتوهاي مهمي مانند تحويل به¬موقع طبق زمان و بودجه تعيين ¬شده و برآوردن نيازمندي¬هاي کیفی کاربران وابسته است. کیفیت نرم افزار معیار مهمی در تولید نرم افزار است که بهره وری و شکست ناپذیری نرم افزارها را افزایش می دهد. می توان گفت تضمین کیفیت مهمترین قانون و طرح در تولید یک نرم افزار است.از طرفی پس از تولید یک نرم افزار با کیفیت وارد مرحله نگهداری نرم افزار می شویم که حدود 50 تا 70 درصد از توسعه نرم افزار راشامل میشود.یکی از فاکتورهای مهم در انجام مرحله نگهداری وجود مستندات کامل و دقیق ازنیازمندیهای نرم افزار است.درواقع یکی از مهمترین چالشها در مهندسی نرم افزار فقدان متریک های استاندارد برای نوشتن سند مشخصات نیازمندی های نرم افزار در فاز مهندسی نیازمندی ها می باشد که باعث کیفیت پایین و غیر مفید بودن محصولات نرم افزاری می شود. در این رساله روشی جهت ارزیابی مستند سازی سند مشخصات نیازمندی های نرم افزار با استفاده از فرایند های مختلف استاندارد بین المللی فرایندهای چرخه حیات نرم افزار ISO/IEC 12207 ارائه شده است و با تکيه بر فرآيند مهندسي نيازمندي¬ها و درک کامل از ماهيت آن به بررسي و شناسايي مباحث مهم در مهندسي نيازمندي¬ها پرداخته و تاثير مستند سازی نیازمندی ها در مراحل آغازین چرخه حیات را مشخص مي-کنيم. در ادامه به ارائه الگویی جهت ارزیابی سند تشریح نیازمندی های نرم افزار در فاز اول از چرخه حيات نرم¬افزار مي¬پردازيم. سپس با استفاده از الگوی پيشنهادي و با هدف کنترل و کاهش خطا با استفاده از متريک پيشنهادي، سعي در بهبود کیفیت نرم افزار در فاز اول از چرخه حيات و پس از انجام فرآيند مهندسي نيازمندي¬ها داريم.
فهرست
فصل اول 9
مقدمه 9
1-1 تعريف مسئله 10
1-2 سؤال‌هاي تحقيق 13
1-3 سابقه تحقيق 13
1-4 ضرورت انجام تحقيق 14
1-5 فرضيه‌ها 15
1-6 هدف‌ها 16
1-8 جنبه جديد بودن و نوآوري طرح 16
1-9 روش انجام تحقيق 17
1-10 مراحل انجام تحقيق 18
1-11 ساختار پايان‌نامه 18
فصل دوم 19
ادبیات و پیشینه تحقیق 19
2-1 تاريخچه مهندسي نيازمنديها 21
2-2 تعريف نيازمندي 21
2-3 طبقهبندي نيازمنديها 22
2-4 ذينفعان 27
2-5 مهندسي نيازمنديها 29
2-6 دلايل اهميت مهندسي نيازمنديها 31
2-7 خلاصه فصل 35
فصل سوم 37
بررسي کارهاي انجام شده 37
3-1 مراحل مهندسي نيازمنديها 38
3-2 استخراج نيازمنديها 39
3-3 تحليل و مذاکرات نيازمنديها 42
3-4 مستندسازي نيازمنديها 46
3-5 تاييد اعتبار نيازمنديها 52
3-6 مديريت نيازمنديها 52
3-7 چگونگي انجام مهندسي نيازمنديها 54
فصل چهارم 56
الگوی پیشنهادی 56
4- 1 مقدمه 57
4- 2 اندازهگیری 59
4-3 استاندارد بین المللی فرایندهای چرخه حیات نرم افزار ISO/IEC 12207 62
4-4 اهداف الگوی پیشنهادی 63
4-5 الگوی پیشنهادی 63
6-4 استاندارد 12207 ISO/IEC به عنوان پایه الگو 68
4-7 ویژگیهای الگو 78
فصل پنجم 80
ارزیابی 80
5-1 مقدمه 81
5-2 آشنایی کلی با پروژه درخواستی شهرداری در شرکت سامانه ارتباطات الماس پارس 82
5- 3 متریکهای مدیریت 83
5- 4 متریکهای ریسک 84
5- 5 وزندهی به زیر متریکهای تعریفشده 84
5- 6 روند ارزیابی، تحلیل و نمایش نتایج 92
فصل ششم 111
بحث و نتیجهگیری 111
6-1 مقدمه 112
6-2 دستاورد پایاننامه 113
6-3 پیشنهادات آتی 114
منابعی برای مطالعه بیشتر
فصل اول
مقدمه
با پيشرفت نرمافزارهاي¬ کامپيوتري، افزايش نياز کاربران به نرم¬افزارهاي قدرتمندتر، کاربردي¬تر و با قابليت¬هاي بيشتر مشهود مي¬گردد. از اين¬رو نرم¬افزارها بزرگتر و پيچيدهتر شده و چنين تحولي فعاليت¬هاي توسعه و خصوصاً نگهداري نرم¬افزار را دشوارتر و توسعه¬دهندگان را با چالش¬هاي جديدي مواجه مي¬کند. دشواري کار، زمان بيشتري براي انجام آن مي¬طلبد، در اين زمان منابع بيشتري بکار گرفته مي¬شود و منابع بيشتر به معني تحميل هزينه¬هاي بيشتر خواهد بود.
1-1 تعريف مسئله
مفهوم نيازمندي يکي از اصول و مقدمات بحث مهندسي نيازمندي¬ها است [Zuse, 1991]. یک «نيازمندي» به اين صورت تعريف مي¬شود: «شرط يا قابليتي که بايد به منظور حل مسئله يا رسيدن به يک هدف تامين شود. يا يک شرط يا قابليت که بايد توسط سيستم يا مولفه سيستم به منظور برآورده ساختن يک قرارداد، استاندارد، توصيف يا ديگر مستندات رسمي اعمال شده تامين شود».
بطور معمول نيازمندي¬ها بصورت انتزاعي و غيرعملي آغاز مي¬شوند، از اين رو شناسايي اين موارد، بخش چالش برانگيزي است و مي¬توان گفت، شناسايي صحيح نيازمندي¬ها اولين قدم در موفقيت پروژه است. عموماً، مفهوم «نيازمندي¬ها» که در دامنه مهندسي نيازمندي¬ها مورد بحث است، اشاره به «آنچه که يک سيستم بايد انجام دهد و نه چگونگي انجام آن عمل» دارد.
اهميت زياد نيازمنديها از اين گفته بروکس [Brooks & Fred P, 1986] کاملاً مشهود است: «سختترين بخش از سيستم نرمافزاري تصميمگيري دقيق در مورد چيزي است که بايد ساخته شود. هيچ بخش ديگري از کار به دشواري ايجاد نيازمنديهاي با جزئيات تکنيکي که شامل تمام واسطها با افراد، ماشين و ساير سيستمهاي نرمافزاري باشد نيست. هيچ بخشي از کار اگر درست انجام نشود به اندازه اين بخش سيستم حاصل را فلج نميکند. تصحيح بعدي هيچ بخش از کار، دشوارتر از اين مرحله نيست.» به عبارتي استخراج، تحليل و خوب نوشتن نيازمنديها دشوارترين بخش از مهندسي نرمافزار است.
نيازمنديها بايد توسط مشتريان، کاربران و کارپردازان و در کل ذينفعان يک محصول نرمافزاري و قبل از ايجاد نرمافزار تعيين شده و بر روي آنها توافق حاصل شود. نيازمنديها بيان ميکنند که نرمافزار بايد چه چيزي را و چگونه انجام دهد تا براي ذينفعان ارزش داشته باشد. چه چيز بودن نرمافزار نيازمنديهاي کارکردي را بيان ميکند که همان قابليتهاي نرمافزار هستند و چگونگي آن نيز نيازمنديهاي غيرکارکردي را مطرح ميکند که ويژگيها، خصوصيات و کيفيت محصول نرمافزاري را نشان ميدهد. در حقيقت تعيين ميکند که محصول نرمافزاري چقدر خوب کار خود را انجام ميدهد و چه محدوديتهايي بر روي انتخابهاي توسعهدهندگان در زمان طراحي و پيادهسازي نرمافزار وجود دارد. تعاريف واسطهاي خارجي و ساير قيدها اين محدوديتها را نشان ميدهند.
می¬توان نيازمندی¬ها را به دو گروه، نيازمندي¬هاي کارکردي و نيازمندي¬هاي غيرکارکردي تقسيم بندي کرد. بر اين اساس، نيازمندي¬هاي کارکردي، کارکردي که سيستم نرم-افزاري قادر به انجام آن است را معلوم مي¬کند. از طرف ديگر نيازمندي¬هاي غيرکارکردي، کارکرد نيستند، بلکه کيفيت يا رفتار مورد انتظار کاربر است. چنين نيازمندي-هايي سيستم را در حد عملياتي قابل¬قبولي، محدود مي-کنند. براي مثال، يک نيازمندي غيرکارکردي مي¬تواند به اين صورت تعريف شود که، فرآيند احراز هويت بايد در چهار ثانيه يا کمتر انجام شود. نيازمندي¬هاي غيرکارکردي با بسياري از نيازمندي¬هاي کارکردي در ارتباط هستند. به هر حال بيان نيازمندي¬هاي غيرکارکردي بصورت کمّي بسيار چالش برانگيزتر و مهم¬تر از بيان نيازمندي¬هاي کارکردي است.
ولي عموماً توافق نظر بر روی طبقه¬بندی نیازمندی ها در سه سطح می¬باشد: «نيازمندي¬هاي محصول»، «نيازمندي¬هاي کاربر» و «نيازمندي¬هاي کسب¬و¬کار». همانگونه که در (شکل1) مشاهده مي¬شود. اين مدل درک بهتري از نيازمندي-ها را ارائه مي¬دهد.
2-9 ) منابعی برای مطالعه بیشتر
IEEE Recommended Practice for Software Requirement Specification
Abstract:
Success of a software depends on important factors such as on time delivery, being in accordance with budget and also meeting qualitative requirements of the user. Quality of software is the main criterion in producing it, which increases productivity and decreases the probability of the software. It can be said that quality-certifying is the most important rule and scheme in producing a software. After producing a high-quality software, we enter the software -maintenance phase which includes 50 to 70 percent of the development of software. One of the major factors in this phase is availability of full and complete document of software requirements. In fact, lack of standard metrics for writing SRS in requirement-engineering phase which results in low quality and uselessness of software, is the biggest challenge in software-engineering. In this thesis, a method for assessing the documentation of SRS is presented by using various procedures of International standard of life cycle procedures of software ISO/IEC12207 and with using the procedure of requirement-engineering and full understanding of nature of it. we study and identify major subjects in requirement-engineering. We also identify the impact of requirements- documentation in early levels of life cycle. After that we offer a pattern for evaluation of SRS in first phase of life cycle of software. Then by using the recommended pattern and the offered metric in order to control and decrease errors, we try to improve the quality of software in the first phase of life cycle and after doing the requirement-engineering.
